انواع معاملات در فارکس چیست؟

مقدمه

همانطور که میدانید بازار فارکس (Forex) یا fx محلی برای مبادله ارزهای رایج کشورها با یکدیگر است. یکی از دلایل اعتبار بالای بازار فارکس، گستردگی آن است. گستردگی این بازار باعث شده، معاملات در فارکس به روش های مختلفی انجام شوند.

انواع معاملات در بازار فارکس

روش‌های معامله در بازار فارکس یا FX بسیار متنوع است اما همه آن‌ها مربوط به معامله گران کوچک نیست. در واقع معامله گران کوچک، تریدرهایی مثل ما و شما هستند که در مقابل بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ با سرمایه کوچکتری در فارکس درحال فعالیت اند.

معاملات در فارکس به طور کل به شش دسته تقسیم می‌شوند:

1. معاملات اسپات یا نقدی (FX Spot)
2. معاملات فیوچرز یا آتی (FX Futures)
3. معاملات آپشن یا اختیار (معامله FX Options)
4. ETF ها یا صندوق‌های قابل معامله (Exchange-traded funds)
5. معاملات سوآپ (FX Swaps)
6. معاملات فوروارد (FX Forwards)

در واقع شش دسته‌ای که از آن‌ها نام بردیم انواع قرارداد در فارکس را پوشش می‌دهند. اکثر معامله گران کوچک یا خرده پا از نوع معاملات اسپات برای ترید کردن استفاده می کنند.قبل از توضیح انواع معاملات بهتر است با تعاریف معامله گران خُرده پا و معامله گران سازمانی آشنا شوید.

معامله گران کوچک یا خُرده پا (Retail Traders)

این معامله گران معاملات خرید و فروش را برای حساب‌های شخصی خود انجام می‌دهند وسرمایه بسیار کمتری در مقایسه با موسسات مالی دارند. درواقع همه کسانی که قصد تریدر شدن را دارند در این دسته قرارمی‌گیرند.

معامله گران سازمانی (Institutional Traders):

درواقع این معامله گران، با سرمایه‌های بزرگی که متعلق به کمپانی ها و موسسه های مالی بزرگ میباشد، کار خرید و فروش ارزها را برای حساب‌های متعلق به این شرکت‌ها انجام می‌دهند.

1-معاملات اسپات در فارکس (FX Spot)

معاملات اسپات در فارکس به عنوان یک بازار فرا بورس (اسپیس) تعریف می‌شود.

از آنجایی که این بازار بین المللی به صورت ۲۴ ساعته در ۵ روز هفته فعال است و افراد و شرکت های بزرگ و کوچک بسیاری در آن فعالیت می‌کنند، از نقدینگی بسیار بالایی برخوردار است. بازار اسپات فارکس بازاری غیر متمرکز است و دو طرفِ معامله می‌توانند به صورت مستقیم با یکدیگر معامله کنند.

درکل معاملات اسپات فارکس به ۴ دسته تقسیم بندی می‌شوند:

1. بازار اصلی اسپات (Primary OTC market)
2. بازار خرده فروشی فارکس (Retail Forex)
3. معاملات CFD فارکس (Forex CFDs)
4. شرط بندی اسپرد (Forex Spread Bet)

1-1بازار اصلی اسپات (Primary OTC market)

به طور کلی بازار اصلی اسپات در فارکس محلی است که در آن  شرکت‌های بیمه، صندوق‌های بازنشستگی، بانک ها و سایر مؤسسات مالی بزرگ به منظور انجام کارهای مربوط به مبادلات ارزی خود و هم چنین کاهش ریسک‌های مرتبط با نوسانات نرخ ارز دست به معامله می‌زنند.

به این بازار، بازار بین بانکی هم گفته می‌شود چون بانک‌ها اصلی‌ترین و بزرگترین اعضای شرکت کننده در معاملات بازار فارکس را تشکیل می‌دهند. در واقع این بانک‌های بزرگ هستند که برای تبادلات ارزی و انجام سفارشات مشتریان خود، با حجم‌های بسیار زیاد در این بازار مشغول خرید و فروش هستند.

دسترسی به این بازار بین بانکی یا بین نمایندگان تجاری فقط منحصر به سازمان‌هایی است که با سرمایه زیاد قصد معامله در این بازار را دارند. یعنی معامله گران خرده پا نمی‌توانند در این بازار معامله کنند چون سرمایه شان در مقایسه با بانک‌های بزرگ بسیار ناچیز است.

در بازار اصلی اسپات، وقتی شرکتی جفت ارز EUR/USD را با حجم مشخصی خریداری میکند، در واقع قراردادی را خریده که به موجب آن باید در ازای دلار آمریکا، حجم مشخصی از یورو را بر مبنای قیمت لحظه‌ای در بازار دریافت کند.

با وجود اینکه کلمه اسپات به معنی "در لحظه" است، معاملات صورت گرفته در این بازار با قیمت لحظه‌ای بازار انجام می پذیرد اما تاریخ تحویل این قرارداد، دو روز کاری پس از انجام معامله است که به آن T+2 نیز گفته می‌شود.

1-2بازار خرده فروشی فارکس (Retail Forex)

در بازار اسپات فارکس یک بازار ثانویه وجود دارد که از طریق آن، معامله گران خرده پا وکوچک می‌توانند در آن معامله کنند. بروکرها و سازمانهایی که به آنها ارائه دهندگان معاملات فارکس گفته میشود باعث ارتباط میان معامله گران خرده پا و بازار بزرگ اسپات می شوند.

سازمان های ارائه دهنده معاملات فارکس، بهترین قیمت‌های موجود برای معامله را در بازار اصلی اسپات پیدا می‌کنند و با افزودن سود خود به این قیمت ها، آن ها را در پلتفرم های معاملاتی بروکر ها به تریدر ها نشان می دهند.

هم چنین می‌توان گفت این ارائه دهندگان در بعضی مواقع طرف مقابل ما در معامله هستند یعنی اگر ما قصد خرید داشته باشیم آن‌ها در نقش فروشنده ظاهر می‌شوند و اگر قصد فروش داشته باشیم ارائه دهندگان در نقش خریدار ظاهر می‌شوند.

1-3معاملات CFD در فارکس (Forex CFDs)

معاملات CFD نوعی قرارداد مشتقه است که در آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که تفاوت قیمت بین باز کردن و بستن یک قرارداد را بر اساس دارایی پایه پرداخت کنند.

در واقع این دارایی‌های پایه در بازار فارکس همان ارزها هستند بنابراین معاملات CFD ، نوعی قرارداد هستند که به موجب آن خریداران و فروشندگان تفاوت قیمت بین باز و بسته کردن قرارداد را بر پایه تفاوت قیمت ارزها به یکدیگر پرداخت می کنند.

در واقع در معاملات CFD به نوعی پیش بینی برای افزایش یا کاهش قیمت صورت می گیرد. برای مثال با خرید یک قرارداد CFD در جفت ارز EUR/JPY شما پیش بینی می کنید که قیمت افزایش پیدا می‌کند. درنتیجه با افزایش قیمت در زمان بسته شدن معامله، فروشنده قرارداد باید مابه التفاوت قیمت باز و بسته شدن را به شما پرداخت نماید.

در بریتانیا و اتحادیه اروپا رگولاتورها یا سازمان‌های ناظر در فارکس به این نتیجه رسیدند که می بایست بین معاملاتی که به شکل سنتی در بازار اسپات فارکس انجام می‌شود (همان بازار اصلی اسپات) و معاملاتی که در بازار ثانویه اسپات به صورت خودکار تمدید می‌شوند، تفاوت قائل شوند. مهمترین دلیل آن‌ها برای این کار این بود که در معاملات اسپات تمدید شونده (Rolling spot FX contract)، معامله گران فقط می‌خواهند از تغییرات قیمت ارز و بالا و پایین شدن آن سود کنند و هرگز قصد و تمایلی برای خرید واقعی ارزها به صورت فیزیکی ندارند . به همین دلیل برای این که فرق بین این دو نوع معامله را نشان بدهند، معاملات اسپات تمدید شونده را به عنوان معاملات CFD فارکس در نظر گرفتند.

1-4شرط بندی اسپرد در فارکس (Forex Spread Bet)

شرط بندی اسپرد نوعی معامله مشتقه در فارکس است که درواقع آن افراد هیچ گونه مالکیتی روی ارز پایه موجود در آن ندارند. در این نوع از معاملات شما می بایست جهت حرکت قیمت در جفت ارز مورد نظر را پیش بینی کنید. این شرط بندی سه اصل مهم دارد:

مقدار اسپرد: هر چه مقدار اسپرد کمتر باشد، هزینه ورود به معامله و خروج از آن کمتر است.

جهت معامله: به معنی بیشتر شدن یا کمتر شدن قیمت است.

حجم شرط بندی: اندازه یا حجم شرط بندی، مقدار پولی است که وارد معامله شرط بندی می کنید.

نکته: این نوع معامله در بازار فارکس به دلیل ماهیت خود محبوبیت و طرفداران چندانی ندارد.

2-معاملات فیوچرز در فارکس (FX Futures)

معاملات فیوچرز یا آتی، قراردادی است که به موجب آن یک دارایی مالی در تاریخ مشخصی در آینده و در یک قیمت مشخص خرید و فروش می‌شود (به همین دلیل است که به آن‌ها آتی گفته می‌شود).

ارزها در بازار فارکس نیز یک نوع دارایی مالی به شمار می‌آیند که برای خرید و فروش آن‌ها می‌توان از معاملات فیوچرز نیز استفاده کرد.در واقع معامله فیوچرز ارزی (Currency future)، یک نوع قرارداد آتی است که قیمت مشخصی را به عنوان نرخ تبادل ارز برای خرید و فروش ارز مورد نظر در تاریخ مشخصی در آینده تعیین می‌کند. با توجه به اینکه این معاملات در یک بورس متمرکز و بر اساس استانداردهای خاصی معامله می‌شوند، اطلاعات مربوط به قیمت و معاملات در آن‌ها نیز به صورت شفافی در دسترس است.

3-معاملات آپشن در فارکس (FX Options)

معاملات آپشن، قراردادی است که خریدار را متعهد به خرید و فروش یک دارایی مالی به یک قیمت مشخص و در یک تاریخ مشخص که به آن تاریخ انقضای قرارداد گفته می‌شود، می‌کند. توجه داشته باشید که خریدار در این نوع قرارداد حق یا اختیار خرید و فروش را دارد اما لزوما ملزم به انجام آن نیست از این رو به این نوع قرارداد، قرارداد اختیار می گویند .

معاملات آپشن در فارکس به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

Call Option:

به اختیار خرید یک دارایی، کال آپشن گفته می‌شود. سرمایه گذاران زمانی یک کال آپشن را می‌خرند که پیش بینی کنند دارایی مالی مورد نظر، با افزایش قیمت رو به رو می‌شود و زمانی آن را می‌فروشند که پیش بینی کنند، قیمت دارایی مالی مورد نظر کاهش پیدا می‌کند. اگر قیمت نتواند در زمان تاریخ انقضا به قیمت موجود در قرارداد برسد، معامله اختیار خرید منقضی شده و دیگر ارزشی نخواهد داشت.

Put Option:

به اختیار فروش یک دارایی، پوت آپشن گفته می‌شود. سرمایه گذاران زمانی یک پوت آپشن را می‌خرند که پیش بینی کنند دارایی پایه، با کاهش قیمت همراه خواهد شد و همینطور اگر پیشبینی کنند که قیمت در آینده افزایش پیدا می‌کند، پوت آپشن را می‌فروشند.

معامله آپشن ارزی یا قرارداد اختیار معامله دربازار فارکس، قراردادی است که در آن خریدار حق دارد (ولی تعهدی ندارد) که ارز مشخصی را با نرخ تبادل معینی، در تاریخ انقضای قرارداد یا زودتر ازموعد آن بخرد یا بفروشد. به خاطر وجود این حق به جای تعهد، خریدار مبلغی به فروشنده می‌پردازد. به این مبلغ، پریمیوم (Premium) گفته می‌شود که همان قیمت قرارداد آپشن است.

4- ETF ‌ در فارکس (Currency ETFs)

ETF‌ ها در فارکس، صندوق‌های قابل معامله‌ای هستند که در آن‌ها یک ارز یا سبدی از چندین ارز مختلف نگه داری می‌شود.  در واقع میتوان گفت کسانی که نمی‌خواهند به صورت شخصی جفت ارزها را با یکدیگر معامله کنند، می‌توانند از ETF ارزی Currency ETF استفاده کنند.

5- معاملات فوروارد در فارکس (FX Forwards)

معاملات فوروارد، یک قرارداد غیراستاندارد بین دو طرف معامله است که برای تکمیل یک معامله در آینده با یکدیگر توافق می‌کنند. یعنی دو طرف معامله قبول می‌کنند که یک دارایی خاص را در تاریخ مشخصی و با قیمت مشخصی در آینده بخرند یا بفروشند. درنتیجه یکی از این دو طرف در نقش خریدار مسئولیت دار انجام معامله Long یا خرید می‌شود و طرف دیگر در نقش فروشنده معامله Short یا فروش را انجام می‌دهد. در واقع معامله فوروارد در فارکس، قراردادی است که طی آن دو طرفِ معامله قبول می‌کنند که در تاریخ مشخصی در آینده، مبلغ مشخصی از یک ارز را در قبال یک ارز دیگر تحویل دهند.

6- معاملات سوآپ در فارکس (FX Swaps)

معاملات سوآپ ، معاملاتی است که به موجب آن دو طرفِ معامله متعهد می‌شوند جریان‌های نقدی یا پرداخت‌های آتی خود در آینده را با مجموعه‌ای از پولهای نقدی طرف مقابل تعویض کنند.

معامله سوآپ ارزی در فارکس، قراردادی بین دو طرف معامله است که به موجب آن مقدار مشخصی از یک ارز با مقدار مساوی از یک ارز دیگر بر اساس نرخ تبادل لحظه‌ای، معاوضه می‌شود. سپس دو طرف معامله، در تاریخی که مشخص کرده‌اند، مبالغ اصلی مبادله شده را با نرخ فوروارد مشخصی به یکدیگر پس می‌دهند.

در واقع میتوان گفت یک معامله سوآپ از یک معامله نقدی و فوروارد تشکیل شده است. زیرا بخش اول قرارداد با قیمت بازار نقدی یا اسپات انجام می‌شود و شروط تعویض ارزها در آینده از طریق یک قرارداد فوروارد (آتی) تنظیم می‌شود.

 

نتیجه گیری

همانطور که میدانید مراکز اصلی و مهم مبادلات فارکس، شهرهای هنگ کنگ ،سنگاپور ،لندن، نیویورک، فرانکفورت، زوریخ، پاریس، توکیو و سیدنی هستند. تمامی معاملات در فارکس، از طریق شبکه‌های کامپیوتری، بین معامله‌گران سراسر جهان، انجام می‌شود.

در واقع سنجش ارزها و محاسبه نرخ برابری ارزها کار اصلی بازار فارکس است. البته علاوه بر ارز، می‌توان دارایی‌های دیگری را در یک کارگزاری فارکس معامله کرد که جزو بازار فارکس محسوب نمی‌شود. در صورت شناخت کامل از تمامی معاملات در بازار فارکس ، شما میتوانید ترید بهتری را در این بازار انجام دهید.